donderdag 10 januari 2008

Op zoek naar het startpunt


Vergeet het idee dat je met een leeg hoofd creatiever bent. Als er weinig opmerkelijks gebeurt, heb ik weinig inspiratie, ondervond ik in de vakantieperiode. Maar als ik veel mensen spreek of informatie zoek, passeren er tientallen interessante gedachten, die mij prikkelen om er iets mee te doen.

Staren in de vlammen van een haardvuur of een rondwandelingetje maken pas ideeën los als het brein gevoed is met een uitdagende gedachte of dilemma. Wonderlijk genoeg lees ik ineens stukken van allerlei mensen die precies hetzelfde beweren. Zo vindt de Belgische creativiteitsexpert Roger de Bruyn de veelgeprezen lummeltijd helemaal niet bevorderlijk voor de creativiteit. ‘Lummeltijd stimuleert creativiteit evenmin als ongericht schilderen, drummen of mediteren. Lekker genieten stimuleert niet.’

Wel kunnen organisaties een inventief klimaat bevorderen met ‘georganiseerde stimulering’. Het moet leuk zijn om nieuwe dingen te bedenken. Cursussen en creatieve sessies verhogen die bewustwording. Maar ook een brainstorm wordt pas effectief bij het formuleren van een inspirerende vraagstelling. En ook daar komt vaak een kettingreactie op gang. Het ene idee is de bouwsteen voor de andere.

Waar vind je nu die prikkeling die de ideeënstroom op gang brengt? Koen de Vos geeft in een artikel op zijn website een reeks strategieën om het witte blad te lijf te gaan. Picasso dompelde zijn geest onder in een onderwerp of kleur. Als hij volledig opgeladen was, liet hij het even liggen. Achter zijn schildersezel stroomden de vormen en kleuren er vanzelf uit.

Jazzmusici weten dat je een basisschema nodig hebt om te improviseren. Je kunt immers niet improviseren vanuit het niets. Om op gang te komen is het dus een goed idee om snel een basisstructuur te schetsen met steekwoorden of tekeningetjes. Met die basis begin je te spelen en te variëren.

Het toeval een kans geven kan ook, of dat nu het voeren van gesprekken is (over elk willekeurig onderwerp), vrij rond surfen op internet of een woordenboek openslaan op een willekeurige bladzijde.

"Alle grote daden en gedachten hebben een absurd begin. ‘Belangrijke daden vinden vaak hun oorsprong op een straathoek of in de deuropening van een restaurant."
- Albert Camus

Verder lezen:
Technieken om op ideeën te komen

Geen opmerkingen: