Waarom we creativiteit zo waarderen

Als er één eigenschap is die op dit moment zeer gewaardeerd wordt, dan is het wel creativiteit.

We dienen innovatieve voorstellen te presenteren, originele evenementen te organiseren en onszelf op een authentieke (lees: creatieve) manier te presenteren. Zo niet, dan lopen we het risico voor oubollig en suf te worden versleten. Op de arbeidsmarkt is creativiteit een veelgevraagd artikel. En mocht je dat niet in huis hebben, dan staan er trainingsbureaus klaar om je te helpen je geest open te stellen en je creatieve denkvermogens op te rekken.

Hoe komt het eigenlijk dat creativiteit in zo'n hoog aanzien staat? Ik denk dat dit alles te maken heeft met de grote aandacht voor persoonlijke ontplooiing. De meeste basisbehoeften om onszelf in leven te houden zijn gestild, dus onze persoonlijke ontwikkeling krijgt alle aandacht. Creativiteit is een competentie die veel positiviteit in zich draagt: weinig bedreigend voor anderen, gemakkelijk te ontwikkelen en overal voor toepasbaar.

De laatste jaren weten we bovendien steeds beter hoe creativiteit werkt, mede door de overvloedige wetenschappelijke aandacht voor de werking van de hersenen. Creativiteit en verbeeldingskracht zijn voor iedereen te ontwikkelen, weten we nu. Er is een aantal krachtige ambassadeurs die het belang van creatief denken uitdragen, zoals Sir Ken Robinson in zijn boek Het Element. Dat helpt ook.

De belangrijkste reden is misschien wel de razendsnelle ontwikkeling van computers. We beseffen meer en meer dat computers bijna alles van ons kunnen overnemen. Vaak beter, sneller en nauwkeuriger dan de menselijke geest. Dat is ook bedreigend. Als de computer steeds meer oprukt, wat is onze eigen rol dan nog?

Daarom is het fijn te weten dat de computer ook enkele eigenschappen niet bezit, zoals empathie, verbeeldingskracht en creativiteit. Dat zijn eigenschappen die aan de mensen toebehoren en, voor zover we dat kunnen overzien, dat ook zullen blijven. Wij mensen kunnen inspelen op veranderende behoeften. We kunnen overkoepelend denken, fantaseren en rode draden zien. En we kunnen lenig denken. Juist daarom vinden we creativiteit heel belangrijk.

Verder lezen:

• Creatief denken is lenig denken
• Tien manieren om je rechterhersenhelft te voeren
  

Mis mijn volgende artikel over ideeën niet

Sigrid van Iersel is als schrijver en journalist gespecialiseerd in creatief denken en storytelling. Zij helpt bij het verzinnen van meer en betere ideeën en laat in verhalen voelen waarom ze belangrijk zijn. Gemakkelijk op de hoogte blijven van deze artikelen? Vul dan hier je e-mailadres in en ontvang automatisch een mail bij de publicatie van ieder nieuw artikel.

Leer lenig denken

Ideeën nodig om je creatieve denkvermogen op te rekken? In het boek Lenig denken, technieken voor creatieve denkkracht lees je een groot aantal ideeën en oefeningen, die je op je werk en in je privéleven van pas komen. Bestel het boek nu bij Managementboek

Beter brainstillen

Ideeën verzinnen doen we vaak onder tijdsdruk. In veel gevallen is daar ook niets mis mee. Een moeder die tien minuten haar kind kwijt is, is de creatiefste persoon op aarde, hoorde ik laatst iemand zeggen. Herkenbaar!

We bedenken vlug een aantal plannen, gaan ermee aan de slag en al gaandeweg ontstaan er nog meer ideeën. Ze buitelen vaak over elkaar heen en er valt vaak genoeg te kiezen. Zo'n snelle ideeënstorm is leuk en geeft energie.

Toch weten we ook dat de meest originele ideeën ontstaan als er meer tijd voor genomen wordt. Ik interviewde deze week een medewerker van een organisatie, die in een groep maar liefst zes uur lang ideeën bedacht had voor nieuwe producten en diensten. Door telkens nieuwe prikkels te krijgen, ontstonden er steeds meer ingevingen. Ze was zeer verbaasd hoe creatief ze met haar team kon zijn. De meest waardevolle ideeën waren in het laatste half uur bedacht, stelde ze terugblikkend vast

Vernieuwende ideeën ontstaan als je langer doorgaat

Er komen meer en betere ideeën als je langer doorgaat. Dat was een eyeopener voor deze medewerker. Al die snelle ideeën zijn wel leuk, maar ze liggen ook vaak voor de hand. Het zijn meestal ideeën die je ergens opgepikt hebt of die al eerder uitgevoerd zijn. Als je langer doorgaat met ideeën bedenken (en daarbij diverse technieken gebruikt), is er een grotere kans dat er iets echt vernieuwends uit de bus komt.

Bij het ideeën bedenken was bovendien bij dit team bewust ruimte ingebouwd voor 'incubatie'. Dat is 'suddertijd' voor je hersenen, zodat je onderbewuste de gelegenheid krijgt om alle informatie en prikkels te verwerken en met nieuwe ingevingen te komen. Wandelen, slapen, een spelletje spelen: het helpt allemaal om afstand te nemen en je onderbewuste aan het werk te zetten.

Het gaat er dus om veel méér tijd te nemen voor het creatieve proces en je minder te laten opjagen door de tijdsdruk. Daar is een mooi woord voor: brainstillen, de tegenhanger van brainstormen. Door afstand te nemen en alles te laten bezinken vergroot je je ideeënkracht en verbeter je daarmee ook het uiteindelijke resultaat. Langzamer, maar uiteindelijk misschien toch sneller. If I’m slowly, it’s because I am in a hurry.

Verder lezen:

• Zeven keer lof der loomheid
• Noodzakelijke stappen voor goede ideeën
  

Leer lenig denken

Ideeën nodig om je creatieve denkvermogen op te rekken? In het boek Lenig denken, technieken voor creatieve denkkracht lees je een groot aantal ideeën en oefeningen, die je op je werk en in je privéleven van pas komen.
Bestel het boek direct bij Managementboek.

Mis mijn volgende artikel over ideeën niet

Sigrid van Iersel is als schrijver en journalist gespecialiseerd in creatief denken en storytelling. Zij helpt bij het verzinnen van meer en betere ideeën en laat in verhalen voelen waarom ze belangrijk zijn.
Gemakkelijk op de hoogte blijven van deze artikelen? Vul dan hier je e-mailadres in en ontvang automatisch een mail bij de publicatie van ieder nieuw artikel.

Dagdromen als Darwin

Lanterfanteren, mijmeren en dwalen gelden niet als productieve uren. Charles Darwin dacht daar anders over.

"People don’t come to church for the preaching, of course, but to daydream about God”, zei de Amerikaanse schrijver Kurt Vonnegut eens. Als hij het bij het rechte eind had, valt er te vrezen voor de hoeveelheid dagdromen in deze tijd. We brengen in ons land immers veel minder tijd door in kerken dan enkele decennia geleden.

Ook andere natuurlijke momenten om te dagdromen worden steeds schaarser. In de trein staart bijna iedereen naar het beeldschermpje van zijn mobiele telefoon of laptop in plaats van naar het voorbij glijdende landschap. We zijn overal en altijd bereikbaar voor vrienden en bekenden via Facebook, e-mail of Twitter. En als we zelf niet op zoek zijn naar afleiding, dan krijgen we het wel toegeworpen. Wie bijvoorbeeld op Schiphol bij de bagageband staat te wachten op zijn koffer, ziet op een beeldscherm allerlei nieuwsfilmpjes en reclame langs flitsen.

Het lijkt erop dat ieder wachtmoment gevuld wordt met informatie, commerciële boodschappen of vermaak. Dat heeft een keerzijde: met steeds meer afleiding om ons heen is het steeds moeilijker om de gedachten te laten dwalen. En dat is jammer, want uit onderzoek naar hersenactiviteit blijkt dat dagdromen een belangrijke rol speelt bij de organisatie van ons brein en probleemoplossend denken. Dagdromen is bovendien belangrijk om een ontvankelijke geestestoestand te raken voor creatieve invallen.

Een prachtig voorbeeld waar afzondering en stilte toe kunnen leiden geeft Charles Darwin. Hij woonde eerst in Londen midden tussen de andere natuurwetenschappers. Om gezondheidsredenen moest hij echter in september 1842 verhuizen uit de stad. Hij kwam terecht in het afgelegen Engelse dorp Downe, waar hij een zeer teruggetrokken leven leidde.

Afzondering was voor Darwin een zegen

Achteraf gezien was dat een zegen. Zijn slechte gezondheid spaarde hem voor afleidingen van sociale contacten en uitgaan, schreef hij later in zijn autobiografie. Vertraging was een groot voordeel geweest bij het schrijven van zijn wetenschappelijke werk, concludeerde hij.

Was hij ook tot zijn baanbrekende ideeën over natuurlijke selectie gekomen als hij in onze huidige tijd vol afleiding geleefd had? Darwin had mijmeren in ieder geval tot een dagelijkse activiteit verheven. Achter zijn huis was een smal pad – de Sandwalk genoemd – waar hij dagelijks langzaam rondwandelde. Minstens één keer per dag liep hij met zijn hond Polly enkele cirkels over dit rondlopende pad.

Geef je onderbewuste de kans

Wat Darwin kan, kunnen wij ook. Op het eerste gezicht lijkt het niet erg productief als je je werkplek verlaat en misschien zelfs je mobiele telefoon uitzet. Maar dat is schijn: helemaal ‘unplugged’ geef je je onderbewuste de gelegenheid tot nieuwe inzichten te komen. Door simpele bezigheden als afwassen, wandelen, dagdromen of onkruid wieden neemt de activiteit van de linkerhersenhelft af en heeft de rechterhersenhelft min of meer vrij spel.

Mijmermomenten en afzondering kun je zelf inbouwen. Ik hoorde laatst een verhaal van een groep collega’s, die zich ergerde aan hun compleet volgeplande werkdagen. Ze lieten daarom hun secretaresses ‘procrastinatieoverleg’ inboeken. De secretaresse deed braaf wat haar wat opgedragen was, zich niet bewust van het feit dat ‘procrastinatie’ simpelweg uitstelgedrag betekent.

Tijdens het procrastinatieoverleg ging de groep collega’s heerlijk lunchen. En dat leverde ongetwijfeld een paar frisse ideeën op.

Verder lezen:

• Inspiratie nodig? Ga ijsberen
• Koester je wachtmomenten
• Trakteer je brein op een pauze

Leer lenig denken

Ideeën nodig om je creatieve denkvermogen op te rekken? In het boek Lenig denken, technieken voor creatieve denkkracht lees je een groot aantal ideeën en oefeningen, die je op je werk en in je privéleven van pas komen. Bestel het boek direct bij Managementboek.

Mis mijn volgende artikel niet

Sigrid van Iersel is als schrijver en journalist gespecialiseerd in creatief denken en storytelling. Zij helpt bij het verzinnen van meer en betere ideeën en laat in verhalen voelen waarom ze belangrijk zijn.
Gemakkelijk op de hoogte blijven van deze artikelen? Vul dan hier je e-mailadres in en ontvang automatisch een mail bij de publicatie van ieder nieuw artikel.