dinsdag 7 september 2010

Het (on)volmaakte Bourtange - fotograferen met andere ogen

Kijk eens met andere ogen als je een uitstapje maakt: fotografeer het onvolmaakte.

Dit weekend bezochten we Bourtange
, een piepkleine vesting uit de tijd van Willem van Oranje in het uiterste oosten van Groningen. Een mooi dorpje, daar niet van. Het bezoekerscentrum, de bewegwijzering en de horecavoorzieningen waren tiptop in orde. De huisjes stonden er prachtig bij. Het gras op de vestingwallen was keurig gemaaid. Maar dit puntgave dorpje klopte niet. Het was niet echt.

Want grote foto’s in het bezoekerscentrum lieten duidelijk zien dat dit beschermde rijksmonument vooral het werk is van graafmachines. Eind jaren zestig besloot het gemeentebestuur van Vlagtwedde dat deze streek wat meer toeristische reuring kon gebruiken. De gemeente liet daarom grachten graven in de akkers rondom Bourtange en hoge aarden wallen opwerpen, zodat de bezoeker zich weer in 1742 kan wanen.

Ongetwijfeld heeft de gemeente de oorspronkelijke kaarten van het toenmalige vestingdorpje geraadpleegd voor de reconstructie. Maar toch is bijna alles wat je nu ziet hoogstens veertig jaar oud, waarschijnlijk met uitzondering van de zware kanonnen. De ophaalbrug, de roodgeschilderde wachthuisjes, de pallisade rondom het kruithuis, de vestingmolen en de koddige ‘sekreten’ boven de grachten: allemaal nagemaakt. Zelfs het waslijntje in één van de tuinen – zondag wasdag?? – zou wel eens een idee van de vestingstylist kunnen zijn.

Gewoonlijk hou ik van fotograferen, maar op zo’n plek voel ik me daar ongemakkelijk bij. Prachtig om te zien allemaal, maar het is te glad en gepolijst. Het meest onbehaaglijke is nog wel dat iedere voorbijganger met een camera voor zijn buik rondloopt (geen bewoner te bekennen) en dat we met zijn allen eendere plaatjes schieten. We lopen linksom of rechtsom over de vestingwallen, maar maken uiteindelijk allemaal deel uit van dezelfde kudde.


Toch valt er in zo’n aangeharkt toeristenoord goed te fotograferen
, maar je moet het anders aanpakken. Het wordt een stuk uitdagender als je op zoek gaat naar het imperfecte. Het onvolmaakte is namelijk interessanter dan het keurig afgewerkte pleintje met gladgeschoren lindebomen. “Het pakt de kijker pas echt als er een haakje aan zit”, zei Ien van Laanen (illustrator van de omslagen van de Harry Potterboeken) eens.

Wat ik had moeten fotograferen, bedacht ik me overigens pas achteraf. Niet het schattige kerkje en de rode daken, maar de eigentijdse gympen van de bedienende meisjes op het terras, die parmantig onder hun boerenschorten uit staken.


Hoe je met andere ogen foto's maakt op een uitstapje of een reis:
  • Leg het begin en het einde van een tocht of reis vast. Dus ook de tassen die klaar staan voor vertrek en de overvolle wasmand bij terugkeer.
  • Fotografeer triviale dingen: de wachtrij voor de entree, het ontbijtbuffet in een hotel, de overvolle parkeerplaats of de wespen in het lege limonadeglas.
  • Maak foto’s van wat je achterlaat: de afvalzak of de afdruk van de opgeborgen tent in het gras van de camping.
  • Fotografeer niet het ‘perfecte plaatje’, maar datgene wat er mee in contrast staat.
  • Maak iedere dag een foto die de sfeer van de dag vangt.

Verder lezen over anders kijken en fotograferen:

Share/Save/Bookmark

Geen opmerkingen: