vrijdag 30 maart 2007

Sporen achterlaten op internet


De kinderen schreven vanochtend opgetogen hun namen op een groot aantal beslagen autoramen. Ze waren zich niet bewust van het feit dat ze hiermee overduidelijk hun eigen spoor achter laten, net als het onbekende dier op de foto hierboven.

Onschuldig kindervermaak natuurlijk, maar op internet is het al net zo. Velen laten onbekommerd hun persoonlijke gegevens achter, publiceren hun volledige CV en laten anderen meekijken naar intieme foto's. Nog nooit was het zo gemakkelijk om iemands doopceel te lichten en zijn sporen te volgen. Word bijvoorbeeld lid van Schoolbank, LinkedIn of Hyves en lees daar alle bijzonderheden. Met wat slimmigheidjes speur je ook nog zijn salaris op, weet je wat zijn koophuis gekost heeft en kijk je via Google Earth in zijn achtertuin.

Bedrijven en andere instanties zijn ook zeer geïnteresseerd, al was het maar om meer grip te krijgen op grillige consumenten. Wie dit niet wil, moet vooral niet via internet allerlei testjes doen, zoals bij Je echte leeftijd. Om te weten of je echte leeftijd overeenkomt met je kalenderleeftijd, word je gevraagd een groot aantal gegevens in te vullen. Hoe vaak je per dag fruit eet, maar ook de ziektes en aandoeningen waar je mogelijk aan lijdt. Interessante informatie voor verzekeringsmaatschappijen, die op basis hiervan je verzekeringspolis kunnen opschroeven of je als klant kunnen weigeren. Bingo dus voor zorgverzekeraar VGZ, samen met de Nederlandse Hartstichting, Auping en Albron sponsor van Je Echte Leeftijd.

Alertheid is dus geboden als we weer eens een testje invullen op internet. Bijvoorbeeld de nationale carrièrecheck, dat bij een programma van RTL4 hoort. Uitzendbureau Randstad is heel blij met alle openhartigheid.

zaterdag 24 maart 2007

Requiem voor een overleden beeldbuis

We hebben voor hem menig traantje weggepinkt en op andere momenten ons het apezuur gelachen. Na vele jaren bouw je toch een emotionele band op met elkaar. Al moet gezegd worden dat Willem en ik de laatste jaren niet zoveel meer naar hem omkeken. Dat hij inmiddels rare rondingen had gekregen, viel ons zelfs niet eens meer op. Maar ons gebrek aan aandacht werd wel goed gemaakt door de kinderen met hun nimmer aflatende belangstelling voor Buurman en Buurman en de Funniest Homevideo's.

Na dik zestien jaar trouwe dienst gaf onze huisvriend gisteren ineens de geest. Net na het inschakelen begon hij ineens vreselijk te storen en gaf plotseling een harde klap. In de kamer hing een grote blauwe stinkende rookwolk. Als antiheld in een funniest homevideo zou hij het goed doen! Minder grappig was zijn doordringende chemische lucht, dus Willem zette hem zonder pardon buiten. Voor het eerst in zijn leven bracht hij een nacht op de keien door.

Ikzelf heb nog met enige weemoed teruggedacht aan het moment dat we hem voor het eerst in huis kregen. Wat was hij toen nog mooi, nieuw en veelbelovend! In het begon stond hij nog op een grijze postkist, want een officieel meubeltje hadden we nog niet. Maar we waren wel trots op hem, want hij had een picture-in-picture-systeem. In blauwgekaderde hokjes kon je zien wat er op een andere zender uitgezonden werd. Ik geloof dat we alleen het eerste jaar deze noviteit wel eens gebruikt hebben, daarna was de lol eraf.

Vandaag heeft hij zijn laatste rustplaats gekregen in een gemeentelijke container. Vlak daarvoor zorgde hij nog voor een spectaculaire groet door met een grote klap uiteen te spatten in de afvalbak. Voor kleine en grote mannen altijd een prachtig schouwspel. Een passend einde voor een beeldbuis.

maandag 19 maart 2007

Voedsel voor gedachten

Nog meer goed nieuws over chocolade! Het eten van chocolade blijkt het geheugen significant te verbeteren. Een Amerikaans onderzoek toonde aan dat zowel het verbale als het visuele geheugen aanzienlijk beter wordt na het eten van 85 gram chocolade. Het effect werd trouwens vooral bij melkchocolade gevonden.

Chocolade is met recht 'gedachtevoedsel'.

Een idee voor een nieuw onderzoek: zijn filosofen nou aantoonbaar vaker chocaholics?

NB. En alsof dat nog niet genoeg is, staat er ook nog goed nieuws in het vakblad Archives of Internal Medicine. Chocolade verlaagt de bloeddruk waarschijnlijk net zo effectief als een bloeddruk verlagend medicijn, stellen Duitse onderzoekers. De dokter kan voortaan bij hoge bloeddruk gewone pure chocolade uit de supermarkt voorschrijven....

zaterdag 17 maart 2007

De eeuw van mijn dochter

Gezellige braderietjes, gebaren als schouderklopjes, veel fatsoen-moet-je-doen en gesloten gordijnen, want met het griezelige buitenland hebben we niets meer te maken. Dat is het land dat Bianca Balkenende graag ziet.

Tenminste, als we Ilja Leonard Pfeiffer mogen geloven, die een toneelstuk geschreven heeft over wat er gebeurt als Jan Peter Balkenende zijn idealen over verantwoordelijkheid nemen, brave compromissen en burgermansfatsoen een jaartje of twintig in de praktijk heeft kunnen brengen. In het toneelstuk "De eeuw van mijn dochter" van Annette Speelt heeft JP in 2027 als grote Vader des Vaderlands net het tijdelijke voor het eeuwige verwisseld. De weduwe-Balkenende is er daarna alles aan gelegen om Nederland geheel bij het oude te laten. Als opoffering voor de rust in het vaderland is ze zelfs bereid om het leven te delen met de beroemde maar ijdele acteur Jeroen Krabbé, die als geen ander kan spélen dat alles kalm en vredig is in Nederland.

Op het eerste gezicht is het hele toneelstuk één grote grap vol parodiërende verwijzingen naar de actualiteit ('Ik ben niet links, ik ben niet rechts, maar recht door zee', declameert de weduwe Balkenende als een reïncarnatie van Rita Verdonk.) Haar nietsontziende tirade is ontzagwekkend en vermakelijk tegelijk. De archaïsche alexandrijnen waarin de hele tekst gegoten is, maken het stuk soms zelfs hilarisch. Maar al snel kom je er achter dat het stuk juist een loopje neemt met de fictie en verrassend actueel en "écht" is. Zelfs de opgeblazen titel De eeuw van mijn dochter blijkt niet verzonnen. Het is namelijk de titel van een rede die Balkenende in 2005 daadwerkelijk uitgesproken heeft en die in een notendop zijn gedachtengoed samenvat.

In de visie van de toneelschrijver laat het Nederlandse volk zich gemakkelijk in slaap sussen door een stel politici, die vooral bezig zijn om de schone schijn op te houden. Naar buiten toe tonen zij hun zachte, meelevende kant: ze houden er van om 'de boel bij elkaar te houden' en dragen immer eenheid en optimisme uit. Maar ondertussen handhaven ze fatsoensnormen met harde hand en tolereren ze geen politieke satire en zelfs geen leuzen met ellende-dat-rijmt-op-Balkenende.

De echte Jan Peter Balkenende is geen demagoog en zijn echtgenote al helemaal niet. Veel stellingen in het stuk zijn compleet over the top. Tegelijkertijd is alom bekend dat optredens van politici in real life inderdaad geheel gecontroleerd worden door imagodeskundigen en andere pr-adviseurs. Beeldvorming is een heilig goed. Van Wouter Bos die er altijd voor zorgt dat hij voor televisie-opnames midden tussen de mensen staat tot Balkenende, die behendig alle media ontwijkt waar hij al te kritisch bevraagd kan worden. De politiek in beeld brengen als een strak geregisseerde theatervoorstelling; dat is geen geinige parodie vol karikaturen, dat is onrustbarend écht.

De teksten van het toneelstuk zijn scherp, vilein en bij vlagen virtuoos. De grote vraag is natuurlijk of JP deze politieke satire tolereert, waar hij eerder heeft laten blijken dat hij dergelijke 'op de persoon gespeelde' stukken niet kan waarderen. De acteurs dagen hem in ieder geval wel uit om zijn ware gezicht te laten zien.

En wij, volk van makke schapen, wat doen wij? Weinig. De theatergroep zorgt voor een zeer ongemakkelijk einde, dat ons uiteindelijk behoorlijk met onszelf confronteert. En in dit geval trokken alleen nog maar de theatermakers aan de touwtjes...


Gezien: De eeuw van mijn dochter door toneelgroep Annette Speelt, vrijdag 16 maart 2007

maandag 12 maart 2007

De achtertuin van mijn jeugd



Verlies van biodiversiteit gaat doorgaans over stervende mangrovebossen in Brazilië of oprukkende woestijnen in Afrika. Een interview met een provincie-ambtenaar bracht het thema vanmiddag direct terug naar de achtertuin van mijn jeugd.

In die tijd was ik meerdere keren per week te vinden in een rommelig bosje vol modderige kronkelpaadjes dat bekend stond als het heempark. Mijn vriendinnetje woonde aan de Dorpsstraat, waar haar ouders het te druk hadden met de winkel om ons al te nauwkeurig in de gaten te houden. Vaak wipten we langs de werkplaats van de winkel naar achteren, hup, langs de serie krakkemikkige opslagschuurtjes. Dan staken we een onverhard pad over vol waterplassen, dat niet voor niets de naam Vloeiweg had gekregen.

Het heempark had in mijn ogen niets wat op een park leek. Hier geen uitgestrekte grasvelden of bloeiende rozen, maar rommelige struiken, veel drassige stukken en boomstammen die nooit opgeruimd werden. Maar dat maakte niet uit, want we konden hier in alle rust rondbanjeren om eindeloos het wel en wee van onze pophelden te bespreken.

Op dit moment is een miniem paadje langs de Voorste Stroom het enige restant van het heempark. De rest van het groene gebied is nu de standplaats van een groot gebouw met gladgeschoren groene gazons er om heen. De konijntjes die er vorige zomer nog buiten huppelden, hebben deze winter door de bouw van grote stadsvilla's hun laatste leefgebied verloren. De oorspronkelijke natuurwaarde van dit gebied heeft daarbij kennelijk weinig ter zake gedaan.

Vanmiddag vertelde de niets vermoedende ambtenaar dat de gemeente in samenwerking met het waterschap het beekdal van de Voorste Stroom dit jaar zal inrichten als ecologische zone met een natuurbos en amfibieënpoelen. De vervuilde waterbodem wordt verwijderd, waardoor het leefgebied voor land- en waterdieren wordt verbeterd. Op die manier moeten ook karakteristieke vissoorten weer terugkomen in de Stroom.

Prachtige plannen natuurlijk, die je als argeloze luisteraar alleen maar kunt toejuichen. Tenzij je weet wat er inmiddels allemaal verloren is gegaan. Kennelijk moet er eerst iets vernietigd worden voordat er weer iets opgebouwd kan worden.

zondag 11 maart 2007

Lieveheersbeestje

Iedere keer dat we naar haar toe gaan, voel ik een steen in mijn maag. Het is telkens weer spannend hoe we haar aantreffen. De ene keer kan ze vanwege de benauwdheid nauwelijks praten, de andere keer vertelt ze voluit.

Vandaag was het één van de goede dagen. Dankzij extra medicijnen is ze nu een stuk kalmer en kan ze goed praten. Rust om weer te gaan puzzelen heeft ze nog niet, maar ze is vast van plan naar kabbelende zweefmuziek te luisteren, waarop een heleboel vogelgeluidjes te horen zijn. Af en toe leest ze een gedicht uit het bundeltje op haar nachtkastje.

In de goudgeel verlichte kamer halen we herinneringen op aan vroeger. Over onze tuin, waarin op een prominente plek een roze stamroos altijd overdadig stond te bloeien. Roze is haar lievelingskleur. Het lieveheersbeestje haar favoriete dier.

Een verpleegkundige heeft onlangs een uur lang haar voeten gemasseerd, zodat ze uiteindelijk rustig in slaap viel. Anderen zitten in haar moeilijke uren aan haar bed om haar bij te staan en te kalmeren. "Ik wist niet dat mensen zo lief konden zijn", zegt ze.

vrijdag 9 maart 2007

Ongemakkelijk

Een glas frisdrank met heel veel ijsklontjes erin overstroomt niet als de klontjes gesmolten zijn. Waarom zou de zeespiegel dan wel zoveel stijgen door het smelten van de Noordpool?

Al Gore schudt de wereld wakker met zijn An Inconvenient Truth. In zijn film adviseert hij de kijkers de thermostaat twee graden lager te zetten. Maar zelf kwam Gore onlangs in het nieuws, omdat hij op zijn landgoed twintig (!) keer zoveel stroom gebruikt dan de gemiddelde Nederlander. Dat is trouwens ook altijd nog acht keer meer dan de gemiddelde Amerikaan.

Het zijn dit soort ongemakkelijkheden die mij voortdurend aan het twijfelen brengen of het nu echt zo ernstig is gesteld met het broeikaseffect en of het überhaupt wel zin heeft om mijn gedrag aan te passen. De thermostaat een paar graden lager zetten lijkt mij zo weinig zoden aan de dijk zetten als het om mij heen de normaalste zaak van de wereld is om niet één keer op wintersport te gaan, maar wel drie of zelfs vier keer per jaar. Als het heel gewoon is om een weekje op zonvakantie te gaan in Kenia ('net zo goedkoop als Turkije') zonder gewetensbezwaren over je ecologische footprint. Of als de boodschapper van de ongemakkelijke waarheid zelf niet eens aan energiebesparing doet.

Nu is het wijzen naar anderen die hun verantwoordelijkheid niet nemen, geen excuus om zelf dan ook maar niets te doen. Toch mis ik een breed gedragen gevoel van betrokkenheid bij de wereld. Natuurlijk zijn er wel aardige kleinschalige en goedbedoelde initiatieven, maar waarom let niemand op de enorme hoeveelheden papier die verbruikt worden (een beetje ministerie verbruikt al gauw 2500 bomen per jaar...)? Waarom wordt er zo ongelooflijk veel verpakkingsmateriaal versleten? En waarom laten mensen milieu-overwegingen zo weinig meespelen in hun aankoopbeslissingen voor alweer een whirlpool of electronisch bedienbare tuinvijver?

Waarschuwingen dat het nu echt de verkeerde kant op gaat, zijn er inmiddels genoeg. Niet alleen wat klimaatverandering betreft, maar ook met het verlies aan biodiversiteit. Dat er binnenkort geen schol verkocht wordt in de supermarkt is ronduit alarmerend. Niet omdat ik persoonlijk die vis zal missen in de supermarktschappen, maar omdat we dus gewoon doorgegaan zijn met roofbouw plegen.

Het linke is dat je je ontzettend machteloos gaat voelen als je over dit soort grote thema's nadenkt en dan helemaal niet meer in actie komt. De overheid begrijpt dat ook en stimuleert ons nu om vooral met kleine behapbare stukjes duurzaam gedrag aan de slag te gaan. Draagvlak kweken, heet dat. En nu ook mét hulp van Al Gore.

Toch maar de thermostaat een paar graden lager zetten, dus.

(Als de klimaatverandering doorzet, verbruiken we hier in Nederland sowieso veel minder energie. En we hoeven niet meer naar zuidelijke landen te vliegen om van het lekkere warme weer te genieten. Daar hoor je nou ook nooit iemand over!)

donderdag 1 maart 2007

Wegkwijnende mussen

Huismussen waren zulke alledaagse en goed ingeburgerde stadsvogeltjes, dat niemand ze bijzondere aandacht gaf. Inmiddels staat de huismus op de Rode Lijst van bedreigde vogelsoorten. Niet zozeer omdat de mus een zeldzaamheid is geworden, maar wel omdat het aantal in Nederland de laatste twintig jaar gehalveerd is.

Het verdwijnen van de mus uit het stedelijke straatbeeld vind ik verontrustend. Het vogeltje ontdekte zo'n 15.000 jaar geleden dat het handig was om in de directe nabijheid van mensen te leven en werd 'cultuurvolger'. Ze zaten massaal te tjilpen in de dakgoot en waren er als de kippen bij om kruimeltjes weg te kapen. Op terrasjes moest je soms oppassen dat ze de appeltaart niet onder je neus wegsmikkelden. Dat juist deze vogels het onderspit delven, staat daarom symbool voor iets groters: het verlies aan contact met onze natuurlijke leefomgeving.

Een mus is gauw tevreden te stellen: een hoekje onder de dakpannen, wat groen met insecten en wat broodkruimels zijn voldoende. Toch zijn we erin geslaagd hem zijn voedsel en beschuttingsmogelijkheden grotendeels te ontnemen. Hij is het slachtoffer geworden van het oprukken van de kant- en klare schuttingen van de bouwmarkten, de grindtegels en de kruimeldief.

Voorheen was een tjilpende mus met zijn bruingrijze verendracht voor natuurliefhebbers meestal weinig interessant. Nu het vogeltje een niet-alledaagse verschijning is geworden (in onze binnenstad zie je hem nauwelijks meer) krijgt hij alsnog status.

En hoe. Het doodschieten van een mus die de voorbereidingen voor Domino Day dreigde te verstoren, zorgde in 2005 voor nationale verontwaardiging. Het beestje kreeg zijn eigen website en condoleanceregister. Inmiddels staat het opgezette diertje centraal in op de Grote Huismus Tentoonstelling in het Natuurhistorisch Museum in Rotterdam.

Ondertussen is er ook een speciale stichting De Mus, die zich het droeve lot van de mus aantrekt. Omdat humaniteit begint met ontroering over het gewone, schrijft de stichting op de website. Aandacht geven aan de leefomgeving van de mus is aandacht geven aan het kwetsbare en het kleine in je directe leefomgeving. De stichting geeft daarom een heleboel tips om het wegkwijnende vogeltje een helpende hand toe te steken.

Een weerloos vriendelijk beestje, dat nu verheven wordt als symbool van harmonieus stadsleven. In vroeger tijden kozen machthebbers juist sterke krachtige beesten als adelaars als symbool. Ook in dat opzicht is er veel veranderd.


NB. Graag wilde ik zelf een foto maken van een musje. Maar als je erop gaat letten, ontdek je pas aan den lijve dat het vogeltje echt een zeldzaamheid is geworden. Uiteindelijk stond ik pas in de dierentuin Artis ik oog in oog met een musje. Wel midden in de stad, maar tegelijkertijd ook in een reservaat.
Op dit moment zijn de mussen nog één van de weinige dieren hier die vrij in en uit kunnen vliegen. Maar de dierentuin heeft wel een bordje gemaakt met de specificaties van de mussen. Als het zo doorgaat met de terugloop van mussen, moet ie straks ook in een kooitje...