dinsdag 16 mei 2006

Weet niet/geen mening

Ayaan Hirsi Ali vlucht naar de Verenigde Staten. Opgeruimd staat netjes of schandalig dat deze politica annex diva is weggepest? Dat is grofweg gezegd de stelling die nrc.next vandaag aan zijn lezers voorlegt. Voor 25 cent mag je een stem per sms doorgeven.

Ik vind het zelf een onmogelijke keuze. Ayaan heeft door haar controversiële optredens helaas weinig kunnen bereiken; ze lijkt de emancipatie van moslimvrouwen soms eerder in de weg te staan. Maar zij is wel een bijzondere en talentvolle vrouw, die ik bewonder om haar moed en vastberadenheid. Het is schandalig dat haar het leven hier zo goed als onleefbaar is gemaakt. Maar ja, ik ga natuurlijk niet ‘weet niet/geen mening’ sms’en en zeker niet à 25 cent. Ik werp er dus zelf een andere stelling tegenaan: de uitslagen van dit soort stellingen zijn volkomen onbetrouwbaar, want de genuanceerde meerderheid is daarin onvoldoende zichtbaar!

Toch menen talrijke kranten, magazines, radio-programma’s en websites dat dit soort polls of stellingen onontbeerlijk zijn voor hun medium. Vooral als je ‘eigentijds’ wil zijn of als je jongeren wil bereiken. Geef maar een mening, en – hoe schreeuwerig ook - wij publiceren het voor jou. Het programma Stand.nl is er groot mee geworden.

De uitslagen van dit soort polls bieden niet alleen te weinig ruimte aan nuances, we schieten er ook helemaal niets mee op. Want wie wordt er nu wijzer van als we morgen weten dat de meerderheid van het volk Ayaan toch graag in Nederland houdt? Peilingen zijn pas interessant als er met de resultaten iets gedaan wordt, maar daar gaat het vrijwel nooit om.

Fortuynrevolte
Dat geldt ook voor opinie-onderzoeken van de overheid. Het kabinet kreeg in 2002 om de oren dat de ‘regenten’ de sluimerende onvrede onder het volk niet had opgemerkt, waardoor de Fortuynrevolte het land korte tijd in lichterlaaie kon zetten. (Overigens stemde ''slechts" 13 procent van de mensen op de LPF, wat sindsdien wordt uitgelegd dat Hét Volk ontevreden was.) Sindsdien zijn allerhande onderzoeken naar de mening van het volk erg populair, want het kabinet wil niet nog een keer overvallen worden door zoiets. Tot beleidswijzigingen leidt dat meestal niet; hoogstens tot de conclusie ‘dat we het beter moeten uitleggen’.

Nou moet je burgers ook niet vragen om oplossingen, stelt onderzoeker Tiemeijer, die ik onlangs over dit onderwerp geïnterviewd heb. Opinie-onderzoeken zijn vooral geschikt om in kaart te brengen waar de burgers ontevreden over zijn, niet om aan te geven hoe het dan wél moet. Mensen zijn immers geneigd om lange verlanglijsten in te dienen van zaken die de overheid moet oplossen, terwijl de overheid juist rekening moet houden met uiteenlopende belangen en het geld bovendien maar één keer kan uitgeven.

Broodjes
Om die reden zijn ook allerlei klant-onderzoeken waardeloos, bedacht ik mij gisteren bij het invullen van een enquêteformulier van een cultuurinstelling. Die organisatie wilde graag weten hoe belangrijk ik allerlei aspecten van hun dienstverlening vond. Dat was voor mij lastig kiezen: uitstekende informatie, excellente cursussen, superieure docenten, ik vind het natuurlijk allemáál belangrijk. Nou okay, de kwaliteit van de broodjes in het restaurant is misschien iets minder belangrijk, want ik kan ook ergens anders een hapje halen. Maar laat nu net dat leuke restaurant een van de pluspunten zijn waarmee deze instelling zich onderscheidt!

Je moet gewoon niets aan klanten vragen; verwend als we zijn willen we gewoon op àlle vlakken goed geholpen worden. Als het aan de klanten lag, hadden we trouwens nooit mobiele telefoons gekregen. Begin jaren negentig lieten we in een peiling van KPN weten dat we daar echt geen enkele behoefte aan hadden…

Geen opmerkingen: